Boże Narodzenie w Polsce i na świecie.
Święta Bożego Narodzenia to ulubiony okres w roku dla większości ludzi – od najmłodszych po najstarszych. Prezenty pod choinką, świąteczne potrawy, śpiewanie kolęd w gronie rodzinnym i wiele innych elementów składają się na niepowtarzalny nastrój końcówki roku.
W krajach chrześcijańskich święta Bożego Narodzenia to jeden z najważniejszych świątecznych okresów w roku, nic więc dziwnego, że wykształciło się wokół niego tyle różnorodnych zwyczajów i tradycji. Jak obchodzimy Święta w Polsce, a jakie niecodzienne tradycje kultywuje się w innych krajach? Jeśli jesteście ciekawi, koniecznie czytajcie dalej.
ZWYCZAJE W POLSCE
W polskiej tradycji bardzo ważne miejsce wśród świątecznych obchodów zajmuje Wigilia. To właśnie od kolacji wigilijnej rozpoczyna się celebrację Świąt. Po kolacji następuje część ulubiona szczególnie dla najmłodszych – rozpakowywanie pozostawionych pod choinką prezentów. Po wieczerzy wigilijnej wiele osób wybiera się na szczególną nocną mszę – Pasterkę. W kościele katolickim najczęściej zaczyna się ona o północy. Tradycyjnie pod obrusem na wigilijnym stole kładzie się sianko. Symbolizuje ono Żłobek, w którym na świat przyszedł Jezus Chrystus. Świąteczne drzewko to obecnie jeden z najważniejszych symboli świąt Bożego Narodzenia.
ŚWIĘTA ZA GRANICĄ
Stany Zjednoczone
To zlepek różnych kultur i tradycji. Święta Bożego Narodzenia (Christmas) bywają więc obchodzone na wiele bardzo różnych sposobów, choć obecnie są już zdominowane przez komercję. Niestety, świętowanie tu bardzo trwa krótko. W Stanach Zjednoczonych nie ma drugiego dnia świąt i 26 grudnia. Gdy w Polsce świętuje się jeszcze w najlepsze, Amerykanie idą już do pracy. Stojące już od miesiąca choinki szybko się wyrzuca, a dekoracje chowa do następnego roku. Sklepy oferują jeszcze większe poświąteczne wyprzedaże, a ludzie zaczynają już przygotowywać się do powitania Nowego Roku. Przygotowania przedświąteczne zaczynają się już następnego dnia po przypadającym w ostatni czwartek listopada Święcie Dziękczynienia (Thanksgiving). W tak zwany Czarny Piątek w Stanach Zjednoczonych oficjalnie rozpoczyna się okres świątecznych zakupów. Wiele sklepów oferuje wtedy specjalne obniżki dla porannych ptaszków, np. szczególnie korzystne wyprzedaże zdarzają się od godziny 3 nad ranem do 12 w południe. W USA nie ma bowiem Bożego Narodzenia bez góry pięknie opakowanych prezentów pod choinką.
Afryka
Święta Bożego Narodzenia są obchodzone na całym kontynencie, przez większe i mniejsze społeczności chrześcijańskie. Spotkanie świąteczne przypomina obchody amerykańskie – rodziny zbierają się na wspólne kolędowanie (a raczej zabawy z towarzyszeniem gwiazdkowych piosenek) i kolację, której ważnym elementem są pieczone mięsiwa. Afrykańscy chrześcijanie świętują jednak później niż my, bo dopiero 7 stycznia, według naszego kalendarza, czyli 25 grudnia według Kalendarza Koptyjskiego.
Australia
To kontynent zamieszkiwany przez wielokulturową społeczność - od czasów kolonizacyjnych ściągali tam ludzie z całego świata, a razem z nimi narodowe potrawy i obyczaje. Przez setki lat te składniki wymieszały się, tworząc różnorodną, ale jednolitą całość, która doprawiona została świątecznym darem kontynentu - temperaturami dochodzącymi w tym okresie do ponad 30 stopni Celsjusza, wiecznie zielonymi drzewami, i... Wyspami Bożego Narodzenia.
Wietnam
Wietnamskie zwyczaje bożonarodzeniowe ukształtowały się pod wpływem kultury francuskiej. W rodzinach najważniejszym wydarzeniem świątecznym jest obiad. Wszyscy uczestniczą w uroczystej mszy św. w dużych miastach można spotkać na ulicach i w centrach handlowych Św. Mikołaja.
Czechy i Słowacja
U naszych południowych sąsiadów zwyczaje są bardzo podobne. W Czechach i na Słowacji przystraja się choinkę, z wigilijną kolacją czeka się do pojawienia pierwszej gwiazdki i tradycyjnie kolęduje się przy stole w rodzinnym gronie. Jednak pod obrus nie wkłada się sianka, monet czy łusek z karpia, lecz kromki chleba.
Brazylia
Najważniejsza podczas Bożego Narodzenia jest Msza Koguta nawiązująca do opowieści, że w nocy, kiedy narodził się Jezus, kogut piał o północy. Msza odbywa się 24 grudnia między godziną 20.00 a 22.00. Najważniejsze potrawy wigilijne to indyk, pieczone kasztany, orzechy, suszone owoce i ciasta.
Paryż
W Paryżu przygotowania do świąt Bożego Narodzenia są bardzo huczne. Dekoracje uliczne już od początku listopada rozświetlają ciemność wczesnych wieczorów, witryny domów towarowych opowiadają czarodziejskie bajki, a wystawy sklepowe migocą światłem elektrycznych gwiazd. Francuzi nie łamią się opłatkiem, rzadko kiedy śpiewają kolędy (jeśli już to raczej piosenki świąteczne). Świętuje się tam jedynie przez dwa dni – Wigilię i Boże Narodzenie, we Francji nie ma czegoś takiego jak drugi dzień świąt. Uroczystym dniem, kiedy spotyka się cała rodzina jest zazwyczaj Boże Narodzenie. Pasterka, w polskim rozumieniu, odbywa się tylko w największych katedrach, w reszcie odprawiana jest zwykła msza wieczorna.
Przede wszystkim, we Francji tak jak w Stanach Zjednoczonych prezenty otwiera się dopiero w Boże Narodzenie. W większości domów stoi także choinka, mieszkania przyozdabia się kolorowymi lampkami. Francuzi silnie kultywują tradycję szopki, największą popularnością cieszą się szopki w katedrze Notre-Dame na Île de la Cité, w domach często stawia się je pod choinką. Popularne są także jasełka. W świąteczną atmosferę od początku grudnia wprowadzają Francuzów specjalne jarmarki bożonarodzeniowe.
Rosja
To właśnie Nowy Rok Rosjanie spędzają w gronie najbliższych, świętując przy syto zastawionym stole oraz pięknie przystrojonej choince. Tak jak w Polsce podczas Bożego Narodzenia, tak w Rosji podczas obchodów Nowego Roku wszyscy składają sobie życzenia oraz dają sobie prezenty.
W wirze świątecznych obowiązków często zapominamy o tym, co najważniejsze: o tym, aby zwolnić i cieszyć się obecnością najbliższych. Dlatego z okazji nadchodzących Świąt życzę Wszystkim mnóstwa spokoju i odpoczynku.
Iwona Karbownik
.jpg){kind=logo}
